Chiều 23/6, TANDTC tổ chức Phiên họp Hội đồng tư vấn án lệ nhằm thảo luận, cho ý kiến đối với nội dung của 14 dự thảo án lệ được đề xuất phát triển thành án lệ. PGS.TS. Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án TANDTC, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn án lệ chủ trì phiên họp.
Tham dự phiên họp còn có TS Nguyễn Trí Tuệ, Phó Chánh án thường trực TANDTC, Phó Chủ tịch Hội đồng tư vấn án lệ và các thành viên Hội đồng Tư vấn án lệ, lãnh đạo một số đơn vị chức năng thuộc TANDTC, đại diện các cơ quan Bộ Tư pháp, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Công an.
Phát biểu tại phiên họp, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, kể từ khi ban hành Nghị quyết số 03/2015/NQ-HĐTP ngày 28/10/2015, sau đó là Nghị quyết số 04/2019/NQ-HĐTP ngày 18/6/2019 về quy trình lựa chọn, công bố và áp dụng án lệ đến nay, TANDTC đã công bố được 52 án lệ, trong đó có 11 án lệ về hình sự, 24 án lệ về dân sự, 01 án lệ về hôn nhân và gia đình, 08 án lệ về kinh doanh, thương mại, 01 án lệ về lao động, 01 án lệ về hành chính, 04 án lệ về tố tụng dân sự, 02 án lệ về tố tụng hành chính. Công tác phát triển án lệ trong thời gian qua tuy đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ, nhưng số lượng án lệ được thông qua vẫn chưa đạt được yêu cầu đề ra. 14 dự thảo án lệ đưa ra lấy ý kiến Hội đồng tư vấn án lệ đã được TANDTC đã tổ chức Hội thảo lấy ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, nhà hoạt động thực tiễn vào ngày 26/5/2022 và đăng công khai trên Trang tin điện tử án lệ để lấy ý kiến.
Toàn cảnh Phiên họp Hội đồng Tư vấn Án lệ
Sau khi nghe Đại diện Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học trình bày báo cáo tóm tắt về các dự thảo án lệ đưa ra lấy ý kiến, các thành viên Hội đồng Hội đồng Tư vấn án lệ đã thảo luận, đưa ra các ý kiến bình luận, đánh giá và góp ý chi tiết đối với từng dự thảo án lệ. Trên cơ sở ý kiến góp ý của các thành viên Hội đồng tư vấn án lệ, Chủ tịch Hội đồng tư vấn án lệ kết luận đề nghị lựa chọn 5 trong tổng số 14 dự thảo án lệ đề nghị Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao xem xét thông qua. Cụ thể:
- Dự thảo án lệ số 07 về việc hủy kết hôn trái pháp luật (Quyết định giám đốc thẩm số 04/2021/HNGĐ-GĐT ngày 07/7/2021 của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao về việc dân sự “Yêu cầu hủy hôn nhân trái pháp luật”; người yêu cầu là bà Nguyễn Thị S, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan gồm 03 người)
Trong Dự thảo án lệ này, tình huống pháp lý là: Nam nữ sống chung với nhau như vợ chồng trước ngày 03/01/1987 (ngày Luật Hôn nhân và gia đình năm 1986 có hiệu lực), không đăng ký kết hôn, có tổ chức lễ cưới ở Việt Nam. Sau đó, hai bên ra nước ngoài sinh sống và phát sinh mâu thuẫn. Khi chưa giải quyết ly hôn thì một bên đăng ký kết hôn với người khác tại Việt Nam.
Giải pháp pháp lý là: Trường hợp này, Tòa án phải xác định quan hệ hôn nhân đầu tiên là hôn nhân thực tế và việc đăng ký kết hôn với người khác tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam là trái pháp luật. Tòa án chấp nhận yêu cầu hủy kết hôn trái pháp luật.
- Dự thảo án lệ số 09 về xác định quyền nuôi con dưới 36 tháng tuổi trong trường hợp mẹ không trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con (Quyết định giám đốc thẩm số 01/2019/HNGĐ-GĐT ngày 27/02/2019 của Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng về vụ án hôn nhân gia đình “Ly hôn, tranh chấp về nuôi con” giữa nguyên đơn là chị Phạm Thị Kiều K với bị đơn là anh Nguyễn Hữu P).
Trong Dự thảo án lệ này, tình huống pháp lý là: Trong vụ án hôn nhân gia đình có tranh chấp về quyền nuôi con dưới 36 tháng tuổi; người mẹ bỏ đi từ khi con còn rất nhỏ, không quan tâm đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con; người con được người cha nuôi dưỡng, chăm sóc bảo đảm trong điều kiện tốt và đã quen với điều kiện, môi trường sống đó.
Giải pháp pháp lý là: Trường hợp này, Tòa án phải tiếp tục giao con dưới 36 tháng tuổi cho người cha trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc.
- Dự thảo án lệ số 12 về căn cứ để xét lại bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án theo thủ tục tái thẩm (Quyết định tái thẩm số 01/2018/DS-TT ngày 13/3/2018 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao về vụ án “Yêu cầu chia tài sản chung và tranh chấp thừa kế” giữa nguyên đơn là cụ Dương Thế X với bị đơn là bà Dương Thị Bích V).
Trong Dự thảo án lệ này, tình huống pháp lý là: Quyết định của cơ quan nhà nước mà Tòa án căn cứ vào đó để giải quyết vụ án đã bị điều chỉnh, sửa đổi sau khi bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật.
Giải pháp pháp lý là: Trường hợp này, Tòa án phải xác định đây là căn cứ để xét lại bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án theo thủ tục tái thẩm.
- Dự thảo án lệ số 13 về công nhận hiệu lực của hợp đồng vi phạm điều kiện về hình thức (Bản án số 16/2019/DS-PT ngày 19-3-2019 của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi về vụ án “tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất” giữa nguyên đơn là ông Võ Sĩ M với bị đơn là ông Đoàn C).
Trong Dự thảo án lệ này, tình huống pháp lý là: Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất được xác lập trước ngày 01/01/2017 không được công chứng/chứng thực nhưng bên mua đã thực hiện 2/3 nghĩa vụ của mình.
Giải pháp pháp lý là: Trong trường hợp này, Tòa án công nhận hiệu lực của hợp đồng, các bên không phải làm thủ tục chuyển nhượng và bên chuyển nhượng được liên hệ cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để được công nhận quyền sử dụng đất theo bản án đã có hiệu lực pháp luật.
- Dự thảo án lệ số 14 về việc giải quyết tranh chấp di dời mồ mả (Bản án dân sự sơ thẩm số 33/2019/DS-ST ngày 18/11/2019 của Toà án nhân dân huyện Châu Thành, tỉnh Kiên Giang về vụ án “Tranh chấp yêu cầu chấm dứt hành vi ngăn cản di dời mồ mả” giữa nguyên đơn là bà Trần Thị Thu V với bị đơn là anh Vương Minh T, anh Vương Minh H).
Trong Dự thảo án lệ này, tình huống pháp lý là: Người chồng chết, người vợ nhờ chôn cất chồng trên phần đất của người thân bên nhà chồng. Sau đó, người vợ muốn di dời phần mộ của chồng về đất của gia đình mình thì phát sinh tranh chấp.
Giải pháp pháp lý là: Trường hợp này, Tòa án phải xác định người vợ có quyền di dời mồ mả của chồng để quản lý, chăm sóc.
PGS.TS Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn Án lệ tặng quà các thành viên Hội đồng tư vấn án lệ
Trên cơ sở các ý kiến góp ý của các thành viên Hội đồng tư vấn án lệ, Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học sẽ tiến hành nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý các dự thảo án lệ nêu trên để trình Hội đồng Thẩm phán TANDTC xem xét, thông qua tại phiên họp toàn thể.
Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học TANDTC
Loading...
