Ngày 17-9-2018, Tòa án nhân dân tối cao đã phối hợp với Dự án pháp luật JICA tổ chức Hội nghị sơ kết 03 năm thực hiện công tác phát triển án lệ và lấy ý kiến đối với các dự thảo án lệ tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Ngày 17-9-2018, Tòa án nhân dân tối cao đã phối hợp với Dự án pháp luật JICA tổ chức Hội nghị sơ kết 03 năm thực hiện công tác phát triển án lệ và lấy ý kiến đối với các dự thảo án lệ tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Đến dự và chủ trì Hội nghị có đồng chí Nguyễn Hoà Bình, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án TANDTC. Đồng điều hành Hội nghị gồm có: Đồng chí Nguyễn Trí Tuệ, Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao. Tham dự Hội nghị có các Lãnh đạo, Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, Đại diện cơ quan hợp tác quốc tế của Nhật Bản, Hàn Quốc tại Việt Nam (JICA, KOICA); Bộ Tư pháp, Hội Luật gia Việt Nam, Liên đoàn Luật sư Việt Nam; đại diện các cơ quan liên quan: Đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh, Ban nội chính Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, Công an Thành phố Hồ Chí Minh; các chuyên gia, nhà khoa học đến từ trường Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh và các luật sư.
Chánh án Nguyễn Hòa Bình phát biểu khai mạc hội nghị
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Chánh án Nguyễn Hòa Bình đánh giá qua 03 năm triển khai thực hiện, công tác phát triển án lệ đã đạt được kết quả đáng khích lệ như: ban hành Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn về quy trình lựa chọn, công bố và áp dụng án lệ trong đó đã làm rõ được khái niệm, tiêu chí lựa chọn án lệ, nguyên tắc áp dụng án lệ trong xét xử; ban hành được 16 án lệ; phát hành cuốn “Án lệ và Bình luận-Quyển I”; xây dựng và đưa vào hoạt động Trang tin điện tử về án lệ nhằm tạo điều kiện cho mọi chủ thể có thể tiếp cận, nghiên cứu, bình luận, góp ý kiến đối với các dự thảo án lệ; các án lệ được công bố đã được viện dẫn trong gần 200 bản án, quyết định của các Tòa án; thực hiện việc công khai bản án, quyết định của Tòa án trên Cổng thông tin điện tử của Tòa án; nâng cao chất lượng viết bản án của các Thẩm phán.
Phó Chánh án Nguyễn Trí Tuệ điều hành Hội nghị
Hội nghị tập trung vào hai vấn đề chính: Thứ nhất, thảo luận, đánh giá về kết quả 03 năm thực hiện công tác phát triển án lệ. Các đại biểu tại hội nghị đã đưa ra ý kiến đánh giá về kết quả đạt được trong công tác phát triển án lệ của Tòa án nhân dân tối cao thời gian qua, đánh giá về những ưu điểm, hạn chế, bất cập của Nghị quyết số 03/2015/NQ-HĐTP và hướng hoàn thiện; đánh giá về chất lượng các án lệ đã được ban hành, những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn áp dụng và đề xuất hướng hoàn thiện. Thứ hai, thảo luận, góp ý kiến đối với 20 dự thảo án lệ.
Toàn cảnh hội nghị
Trong không khí thẳng thắn, cởi mở, Hội nghị đã nghe 12 tham luận và 09 ý kiến đóng góp từ các Thẩm phán, luật sư, nhà khoa học, chuyên gia pháp lý trong và ngoài nước phát biểu về việc xây dựng và áp dụng án lệ.
Chuyên gia JICA trình bày tham luận
ThS. Nguyễn Hồng Hải, Bộ Tư pháp trình bày tham luận
PGS.TS. Đỗ Văn Đại, Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh trình bày tham luận
TS.LS. Phan Trung Hoài, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam trình bày tham luận
Đại diện các Tòa án nhân dân cấp tỉnh trình bày tham luận
Đánh giá về kết quả đạt được, ý kiến tại Hội nghị đều cho rằng qua 3 năm thực hiện, án lệ đã từng bước đi vào đời sống pháp lý của đất nước, phát huy hiệu quả và được đón nhận tích cực. Các án lệ được công bố đã phần nào đáp ứng được mong đợi của người dân đặc biệt là giới luật sư, nhà khoa học và những người làm công tác pháp luật. Các ý kiến đều đánh giá cao về các án lệ được công bố, nội dung án lệ đã khắc phục được các khiếm khuyết của pháp luật, tạo tính ổn định, minh bạch trong các phán quyết của Tòa án.
Các đại biểu thảo luận tại Hội nghị
Quá trình triển khai nhiệm vụ cũng đã bộc lộ những khó khăn, vướng mắc. Theo đại diện Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học, một số Tòa án chưa quan tâm đúng mức đến việc rà soát, phát hiện các bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật để đề xuất phát triển thành án lệ nên còn chậm trễ trong việc gửi báo cáo kết quả rà soát, phát hiện các bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật để đề xuất phát triển thành án lệ về TANDTC.
Sau khi các án lệ được công bố, nhiều Thẩm phán còn lúng túng trong việc áp dụng, viện dẫn án lệ dẫn đến việc viện dẫn án lệ không thống nhất, thậm chí nhiều Thẩm phán không viện dẫn án lệ trong bản án, quyết định của mình mà chỉ xét xử theo đường lối mà án lệ đưa ra. Ngoài ra, có nhiều ý kiến cho rằng quy trình rà soát, phát hiện bản án, quyết định để đề xuất, phát triển thành án lệ được hướng dẫn tại Điều 3 Nghị quyết số 03/2015/NQ-HĐTP còn rườm rà, phức tạp, chưa hiệu quả.
Do đó, đa số các đại biểu đều đồng tình với đề xuất hướng sửa đổi Nghị quyết 03 của Hội đồng Thẩm phán TANDTC theo như phương hướng đã đề ra tại dự thảo Báo cáo.
Chánh án Nguyễn Hòa Bình phát biểu bế mạc Hội nghị
Phát biểu kết luận Hội nghị, Chánh án Nguyễn Hòa Bình đánh giá cao tinh thần làm việc của các đại biểu tham dự Hội nghị. Nhiều ý kiến, tham luận đóng góp rất thiết thực, mang tính xây dựng cao.
Việc triển khai thực hiện nhiệm vụ phát triển án lệ được tiến hành trong bối cảnh chưa có thực tiễn để tham khảo mà chủ yếu dựa vào việc nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế để lựa chọn hướng đi phù hợp nhất với tình hình thực tế của Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Do đó, trong quá trình xây dựng, áp dụng còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc cần tiếp tục được khắc phục là điều khó tránh khỏi. Trong thời gian tới, Tòa án nhân dân tối cao cần nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 03/2015/NQ-HĐTP; tiếp tục đẩy mạnh việc nâng cao chát lượng các bản án, quyết định của Tòa án; tiếp tục thực hiện có hiệu quả việc công khai bản án, quyết định của Tòa án trên cổng thông tin điện tử để các cá nhân, cơ quan, tổ chức tiếp cận, phát hiện, đề xuất án lệ.
Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học TANDTC.
Loading...
